AB Pazarı ve CE Etiketi ;

AB Pazarı,ürünlerin, şahısların, hizmetlerin ve paranın bu Pazar dahilinde hiç bir sınır olmaksızın serbest dolaşımının garanti altına alındığı Pazar olarak tanımlanabilir.

Bu fikri gerçekleştirebilmek için 1 Ocak 1993 te üye ülkeler arasındaki teknik sınırların da kaldırılması kararı alınmıştır. Bu teknik sınırlar her ülkenin yalnızca kendi ulusal standartlarına uygun ürünlerin sınırları dahilinde pazarlanmasına müsaade etmesinden ötürü ortaya çıkmıştır. Örneğin bir üretici aynı ürününü Almanya ve İngiltere ye satabilmek için hem Alman hem de İngiliz Standartlarına göre gereken kurumlarda testleri yaptırarak ayrı ayrı onay almak durumundaydı. Üreticileri zorlayan ve AB Pazarı içinde ürünlerin serbest dolaşımını sınırlayan bu teknik sınırların kaldırılması amacı ile;

1)Ulusal yasaların birbirine yakınlaştırılması maksadı ile,AB Komisyonu tarafından yayınlanan Teknik Uygunlaştırma Yönergelerinin üye ülkelerin  yasalarına empoze edilmesi,

 2)EN(European Norm) Standartları ile Ulusal Standartların uygunlaştırılması,

 3)Ürünler için farklı üye ülkelerde gerçekleştirilen testlerin karşılaştırılabilmesini sağlayarak test raporları ve test sertifikalarının karşılıklı tanınma prosedürünü tesis etmek amacıyla AB içinde akreditasyon, test ve sertifikasyon sistemi oluşturulması  kararları alınmıştır.

Bu kararlarla Avrupa Birliği Komisyonu tarafından yayınlanan Teknik Yönergeler her ülkenin yasama organı tarafından yasa olarak kabul edilir.Ardından AB Komisyonunun görevlendirdiği Standardizasyon Kurumu(ki bunlar uzmanlık alanlarına bağlı olarak CEN,CENELEC veya ETSI olabilir) bu yönergeye ilişkin Standartları oluştururlar.Bu standart onaylanıp EN Standardı biçimini aldıktan sonra artık ilgili yönergenin EN Harmonize Standardı olarak tanımlanabilir. Üye ülkeler bu standardı resmen kabul edip resmi gazetelerinde ulusal standartları olarak ilan etmekle yükümlüdürler. Böylelikle üye ülkeler arasındaki standart farklılıkları ortadan kaldırılır.

CE etiketi urunun AB Pazarı içinde serbestçe dolaşımını sağlayan etiket olarak tanımlanabilir.

Üretici ürününe CE etiketini takabilmek için aşağıdaki adımları atmalıdır.

1)Ürününün hangi yönerge veya yönergeler kapsamına girdiğini tespit etmeli

2)Bu yönergenin şartlarına uygun tasarım yapmalı

3)Uygunluk Değerlendirme Prosedürü (Conformity Assessment Procedure) çerçevesinde ürününün gerekli teknik niteliklere haiz olduğunu belgelemeli

4)Uygunluk Bildirimi Belgesi (Decleration of Conformity) düzenlemelidir.

Yukarıdaki adımları attıktan sonra ürününe CE etiketini uygulayabilir.

Bu adımları biraz açmak gerekirse;

AB Komisyonunun yayınladığı birçok Teknik Yönerge mevcuttur.(EMC, Alçak Gerilim, Makine, Radyo ve Telekomünikasyon Cihazları, Oyuncak Yönergeleri gibi)

Üreticinin ilk yapması gereken ürününün bu yönergelerden hangisi veya hangilerinin kapsamına girdiğini tespit etmektir. Ardından varsa bu yönerge veya yönergelere ilişkin EN Harmonize Standartlarında belirtilen spesifikasyonlara uygun tasarım yaparak bu tasarımı akredite laboratuarlarda test ettirmelidir. Henüz bir standart oluşturulmamış ise yönergede belirtilen genel prensipler ve gereklilikler çerçevesinde tasarım yapılır. (Burada dikkat edilmesi gereken nokta test laboratuarının ilgili yönerge testlerini yapmak için akredite olup olmadığıdır). Akredite laboratuardan gelecek olumlu test raporunun ardından üretici artık Uygunluk Bildirimi Belgesini (Decleration of Conformity) düzenleyebilir ve CE etiketini ürününe uygulayabilir.

Bu belgede üretici, ürününün  hangi yönergelere uygun olduğunu  resmen bildirir.

Bir oyuncak üreticisini ele alalım;

Üretilen oyuncak  AB Komisyonunun yayınladığı Teknik Yönergelerden sadece Oyuncak Yönergesi kapsamına giriyorsa üreticinin, ürününün bu yönergenin şartlarına uygun üretildiğini beyan ettiği belgeyi düzenlemesi gerekli ve yeterlidir. (Doğal olarak, bu belgeyi düzenlemeden önce ürününü akredite bir laboratuarda test ettirmiş ve testin sonucunda olumlu rapor almış olmalıdır) Eğer oyuncak elektrikli/elektronik kısımlar da ihtiva ediyorsa bu durumda EMC (Elektromanyetik Uyumluluk) , LV (Alçak Gerilim), R&TTE (Radyo ve Telekomünikasyon Cihazları) yönergelerinin bazılarının ya da hepsinin kapsamında olabilir ki bu durumda düzenlenecek belgede urunun oyuncak yönergesinin yanı sıra, kapsamına girdiği bu yönergelerin de şartlarına uygun olduğu beyan edilmelidir. 

Dolayısı ile ürünün hangi yönergelerin kapsamına girdiğinin doğru tespiti çok önemlidir.

Üretici ürünün  üretim süresi boyunca ilgili yönergelere uygunluğunu sağlamakla yükümlüdür.  AB Komisyonu’nun yayınladığı Teknik Yönergelere, www.europe.eu.int sitesinden erişebilirsiniz.

CE etiketi Avrupa Birliğine üye ülkeler dışındaki ülkelerde de kullanılabilir. Avrupa Birliği’ne üye olmadıkları halde Avrupa Ekonomik Sahası ülkelerinden Norveç  İzlanda ve Lihtenştayn da bu uygulamayı zorunlu hale getirmişlerdir.AB dışındaki diğer ülkeler de CE etiketi takılı ürünleri ülke pazarlarına kabul etmekte özgürdürler.

CE etiketi bir kalite onayı yada bir garanti etiketi değildir. Yalnızca ürünün kapsamına girdiği yönergelere uygunluğunu gösteren bir işarettir. Dolayısıyla CE etiketi taşıyan bir ürün alıcısına ürünün toplam kalitesini ya da vaktinden önce bozulan ürünün garantisini ifade etmez.

Pazarın Denetimi:

Pazar denetimi her ülkede bu iş için yetkili kılınmış ulusal kurumlar tarafından yapılır.

Bu kurum ürünün yönergelerle getirilen zorunluluklara aykırılığını tespit ettiğinde ürünün pazara sürülmesini engellemek ve pazardaki ürünlerin toplatılmasını sağlamak için gerekli adımları atmakla yükümlüdür. Bu işlemden ötürü oluşan her türlü maddi kayıp üretici tarafından karşılanır.

Bu tedbirlerin dışında ülkeden ülkeye farklılık gösteren para ve hapis cezaları söz konusudur.

Kasıt olsun yada olmasın;

 - Bir ürünü, kapsamına girdiği yönergelere uygunluk arz etmesine rağmen pazara süren

- CE etiketi takılması gerektiği halde, bu etiketi takmadan pazara süren

- Bir ürünü, EC Uygunluk Bildirimi Belgesi düzenlemeden pazara süren

- Ticaret fuarlarında yönergelere uygun üretilmemiş ürünleri, ürünün üzerine herhangi bir not düşmeden sergileyen

- CE etiketini yasal olmayan yollardan uygulayan kişi ve/veya kurumlara para ve hapis cezalarına çarptırabilir.

Türkiye ise AB teknik mevzuatına uyum sürecinde 4703 sayılı , Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve uygulanmasına dair kanunu 11.07.2001 tarihinde resmi gazetede yayınlamış ve 11.01.2002 tarihinden itibaren yürürlüğe koymuştur. Bu kanun ilgili emniyet direktifleri (25 grup) kapsamına giren ürünlerin ilgili teknik mevzuatlara ve uyumlaştırılmış güvenlik standartlarına uygun olması gerektiğinden bahsetmektedir ve daha da önemlisi bu şartın sadece Avrupa’ya yapılan ihracatlar için değil , iç pazara sunulacak ürünler için de geçerli olmasıdır. Uygun olmayan ürünlerle ilgili çok ağır idari para cezaları öngörülmektedir.

BAMER Teknik Koordinatörlüğü, Avrupa’nın en saygın notified body leri ile resmi iletişim bağları oluşturmuş ve her türlü ürünün uygunluk değerlendirmesi ve diğer işlemlerin takibi konusunda  eğitim ve danışmanlık hizmeti vermektedir.